Depressie en dementie risico: hoe hangen ze samen?
We horen vaak over de gevaren van een slecht dieet of te weinig bewegen, maar wist je dat depressie ook invloed kan hebben op je hersengezondheid? Onderzoekers hebben ontdekt dat er een verband is tussen depressie en dementie. Wat dat verband precies inhoudt, is nog niet helemaal duidelijk, maar het risico is er zeker.
Wat is depressie eigenlijk?
Depressie is meer dan alleen je een beetje somber voelen. Het is een mentale aandoening waarbij mensen langere tijd last hebben van een aanhoudend laag humeur, vermoeidheid en weinig interesse in dingen die ze normaal leuk vinden. Het kan iedereen overkomen, en het is niet zomaar iets dat je “even wegdenkt”.
Maar wist je dat depressie ook een risicofactor kan zijn voor dementie? Studies laten zien dat mensen met een depressie een grotere kans hebben om dementie te ontwikkelen.
Niet iedereen met depressie krijgt dementie
Laten we een misverstand meteen uit de weg ruimen: niet iedereen die depressief is, krijgt dementie. En omgekeerd geldt ook dat niet iedereen met dementie een depressie heeft of ooit heeft gehad. Toch zijn de twee aandoeningen op een of andere manier met elkaar verbonden.
Sommige onderzoekers denken dat depressie zelfs een vroege aanwijzing kan zijn voor dementie. Dit zou betekenen dat de veranderingen in de hersenen die leiden tot dementie, al vroeg kunnen zorgen voor depressieve gevoelens.
De ingewikkelde link tussen depressie en dementie
Waarom er een verband is tussen depressie en dementie, is nog niet volledig duidelijk. Het kan te maken hebben met wat er in de hersenen gebeurt. Bijvoorbeeld, bij mensen met dementie klonteren bepaalde eiwitten samen in de hersenen. Er wordt gedacht dat zulke veranderingen ook invloed kunnen hebben op je stemming, wat kan leiden tot depressie.
Daarnaast is het niet duidelijk of factoren zoals de ernst van de depressie, hoe lang iemand depressief is geweest, of op welke leeftijd de depressie begon, invloed hebben op het risico op dementie.
Kan behandeling van depressie het risico verlagen?
Goed nieuws: behandeling van depressie kan het risico op dementie verlagen. Uit een groot onderzoek met meer dan 46.000 mensen bleek dat mensen die hun depressie lieten behandelen, minder kans hadden op dementie. Dit gold zowel voor medicatie als voor therapieën zoals gesprekken met een psycholoog.
Een specifiek voorbeeld is het antidepressivum citalopram. Dit middel blijkt niet alleen de symptomen van depressie te verminderen, maar kan ook de ophoping van schadelijke eiwitten in de hersenen – die met dementie in verband worden gebracht – tegengaan.
Toch is niet alles positief. Bepaalde medicijnen die vaak worden voorgeschreven bij depressie, zoals anticholinergica, kunnen het risico op dementie mogelijk verhogen. Maar het is nog onduidelijk of dat door de medicijnen zelf komt, of dat depressie gewoon een vroege aanwijzing voor dementie is.
Onderzoek blijft belangrijk
Depressie verdubbelt ongeveer het risico op dementie, blijkt uit een groot overzicht van 27 onderzoeken. Maar die studies verschillen flink van elkaar, bijvoorbeeld in hoe oud de deelnemers waren. Dat is belangrijk, omdat depressie vlak voor een dementiediagnose vaak een vroeg symptoom kan zijn.
Onderzoekers proberen nu ook uit te zoeken of depressie in je jeugd of midden jaren anders is dan depressie op latere leeftijd, wat betreft het risico op dementie. Wat wel steeds duidelijker wordt, is dat depressie in de middelbare leeftijd een belangrijke risicofactor is.
Daarom is het essentieel dat mensen met depressieve klachten hulp zoeken. Het is niet alleen goed voor je stemming, maar kan ook helpen om je hersenen gezond te houden.
Depressie en dementie risico blijft een onderwerp dat volop in onderzoek is. Wat we nu al weten, benadrukt hoe belangrijk het is om goed voor je mentale gezondheid te zorgen. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter!